Latarnie morskie istnieją od starożytności, ostrzegały żeglarzy przed zbliżającym się lądem i informowały o kierunku płynięcia. Podobnie jak mewy były przyjaciółkami marynarzy, które naprowadzały ich do bezpiecznego portu gdzie czekały na nich żony i kochanki.
W artykule chciałbym skupić się na dzisiejszych latarniach morskich, ich cechach szczególnych, światłach i jak je identyfikować. Książkowa definicja latarni morskiej jest następująca :
Latarnia morska to stały znak nawigacyjny, najczęściej w postaci wysokiej wieży, o charakterystycznym kształcie, ze światłem o dużym natężeniu na jej wierzchołku i zasięgu od kilku do kilkudziesięciu mil morskich. Światło ma charakterystykę nie powtarzającą się w okolicy, na podstawie której identyfikuję się latarnię w nocy. Natomiast w dzień latarnia jest identyfikowana na podstawie kształtu, konstrukcji, kolory wieży. Latarnie są budowane na brzegu morskim, na wyspach, czasem bezpośrednio na dnie morskim.
Pewnego rodzaju alternatywą jest statek latarniowy, który na stałe jest zakotwiczony za pomocą
martwych kotwic i jest wyposażony w wieżę latarniową. Latarniowiec bo tak się zwie ów wg definicji znak pływający zastępuję latarnię morską w miejscach w których budowa stałej latarni morskiej jest niemożliwa bądź nieuzasadniona ekonomicznie. Jednym z najbardziej znanych latarniowców w naszej okolicy jest latarniowiec ELBE 1 stojącym na Morzu Północnym.
Jak wiadomo każda latarnia morska jest wyposażona w światło nawigacyjne aby można ją było rozpoznać w nocy. Światła nawigacyjne posiadają także pławy i stawy czyli znaki nawigacyjne ustawione na danym akwenie w celu informowania np. o niebezpieczeństwach czy wytyczaniu toru podejściowego do portu.
Każde światło posiada swoją własną charakterystykę czyli rodzaj świecenia. Wszystkie charakterystyki są zawarte w Spisie Świateł i Sygnałów Nawigacyjnych. Najbardziej popularnymi charakterystykami są światło stałe, przerywane, migające i błyskowe oraz ich dowolne modyfikacje i złożenia.
Charakterystyki świateł mają na celu nadanie każdemu znaku nawigacyjnemu własnej odrębnej specyfikacji aby nie dochodziło do pomyłek co mogłoby się skończyć tragicznie. Na polskim wybrzeżu znajduje się 18 latarni morskich i każda z nich ma swoja niepowtarzalną charakterystykę.
Dla przykładu latarnia na Helu posiada charakterystykę izofazową czyli czas świecenie jest równy czasowi zaciemnienia, natomiast znajdująca się w bliskiej odległości latarnia na Rozewiu posiada światło rozbłyskowe. Te zabiegi mają na celu uniknięcia pomyłek w identyfikacji latarni w nocy.
Oprócz charakterystyki światło nawigacyjne posiada również odpowiedni kolor. W nawigacji dominującym kolorem światła jest kolor biały. Oprócz niego występują jeszcze czerwony, zielony i pomarańczowy. W czasie okresu świecenia latarnia morska może również zmieniać swój kolor.
Okresem światła nawigacyjnego będziemy nazywali czas cyklu świecenie i zaciemnienia liczony w sekundach – odstęp czasu od momentu wystąpienia określonego zjawiska świetlnego do momentu ponownego wystąpienia tego zjawiska lub w przypadku światła zmiennobarwnego – czas całkowitej zmiany koloru.
Często latarnie morskie są wyposażone w światła sektorowe. Latarnia emituje światło najczęściej w trzech kolorach : białym, zielonym i czerwonym w trzech sektorach świecenia określonych odpowiednimi kątami. Ma to za zadanie pomóc w nawigowaniu wpływając do portu. Sternik znajdujący się w białym sektorze (widzący białe światło) jest na dobrym i bezpiecznym kursie który prowadzi do główek portu.
Natomiast widząc światło zielone lub czerwone należy zmienić kurs tak aby płynąć w sektorze białym bezpiecznym.
Wspomnianym już Spisie Świateł znajdziemy numer porządkowy każdego światła, nazwę i położenie geograficzne i ewentualne usytuowanie światła w terenie. Charakterystykę światła z zaznaczeniem rodzaju, koloru i okresu, wysokość światła nad poziomem morza liczona od średniego poziomu wody, zasięg nominalny, opis wieży przydatny w celu identyfikacji latarni w dzień oraz uwagi zawierające informacje na temat: sektorów świecenie, nabieżnikach i radiolatarniach.
